Ferritin
فریتین (در گردش خون) معیار مناسبی از ذخیره آهن بدن می باشد. ذخیره آهن مستقیماً به وسیله فلبوتومی کمی، مطالعه جذب آهن، بیوپسی کبد و سنجش میکروسکوپی آسپیره مغز استخوان سنجیده می شود. کمبود آهن (آنمی) و افزایش آهن (هموکروماتوزیس) شرایطی هستند که با ذخیره یا کمبود آهن در بدن همراه می باشند. سنجش ظرفیت تام اتصال آهن (TIBC) به طور وسیعی در تعیین این شرایط استفاده می شود. با این وجود سنجش فریتین سرم ابزار حساس تر و قابل اعتمادتری در این اختلالات است. غلظت فریتین در خون بسیار پایین است. تقریباً 1% آهن پلاسما در فریتین وجود دارد. فریتین پلاسما با نوسان ذخیره آهن و ذخیره بدن در تعادل است. غلظت پلاسمایی فریتین در مراحل اولیه وضعیت های آنمی کاهش می یابد (مثل پیشرفت کمبود آهن)، خیلی قبل از اینکه تغییرات در غلظت هموگلوبین خون، اندازه گلبول قرمز و TIBC مشاهده شود. بنابراین سنجش فریتین سرم شاخص اولیه و زود هنگام کمبود آهن است که نسبت به شرایط مشابه دیگر ساده تر است.
تعداد متنوعی از شرایط مزمن سبب افزایش میزان فریتین سرم می شوند؛ مثل عفونت مزمن، بیماری های التهابی مزمن (آرتریت روماتوئید، بیماری قلبی و سایر بدخیمی ها)، لمفوما، لوکمیا، سرطان پستان و نوروبلاستوما. در بیمارانی که همراه با این اختلالات مزمن، کمبود آهن دارند، میزان فریتین سرم اغلب نرمال است. افزایش فریتین گردش خون در بیماران هپاتیت ویروسی یا بعد از آسیب کبدی سمی (به خاطر آزاد شدن فریتین از سلول های آسیب دیده کبدی) مشاهده می شود. افزایش فریتین سرم در هموکروماتوزیس و هموسیدروزیس مشهود است.
پزشکان از میزان فریتین گردش خون به عنوان تست کمکی در تشخیص چندین اختلال دیگر استفاده می کنند. ثابت شده است که میزان فریتین سرم ابزار ارزشمندی در تشخیص افتراقی آنمی ناشی از کمبود آهن و آنمی ناشی از اختلالات دیگر است و در مواجهه با کاهش ذخیره آهن، خیلی قبل از شروع آنمی ظاهر می شود. تعیین پیاپی میزان فریتین برای غربالگری، تحلیل ذخیره آهن در طول بارداری و بیماران تحت دیالیز، به عنوان یک روش غیر تهاجمی سنجش می شود. فریتین سرم به عنوان پیگیری کمبود آهن در انواعی از گروهها (دهندهگان خون، افرادی که مکرراً خون دریافت می کنند یا درمان جایگزینی آهن) به طور روتین سنجش می شود.